Waar ben ik?

In een Duits weekblad lees ik een verhaal over een Engels bedrijf dat doolhoven aanlegt. Je moet er een behoorlijke tuin voor hebben want een doolhof heeft een maat, anders werkt de spanning niet en daar gaat het om. Het zet mij aan het denken. Vroeger moet een doolhof een waar lustoord der zinnen geweest zijn, boordevol sensuele gevoelens en ervaringen door de spanning van de erotiek. In moderne tuinen of parken komt de doolhof (het doolhof zou ik mooier vinden maar is niet juist) minder voor en worden ze nog slechts zelden aangelegd. Een beetje B-film uit India of Egypte heeft meer erotiek in zich dan een doolhof, want onze onschuldige gevoelens zijn zo afgestompt door de brutaliteit en de grofheid van met name de televisie dat wij de vroegere nuances in emotie die een doolhof oproept niet meer herkennen.

Ik ken een baroktuin in Valsanzibio waar ze een historische doolhof hebben. Het is er niet zo druk en er stoppen geen bussen als onderdeel van een Grand Tour langs cultureel Europa. Het geheel heeft een bijzondere aantrekkingskracht.

Overigens moet je een groot verschil maken tussen een doolhof en een labyrint. In een doolhof raak je de weg kwijt en dien je wel eens terug te keren op je stappen om vervolgens een andere route te nemen. Dat gebeurt niet in een labyrint. Die heeft maar een weg. Die zie je niet, noch waar die heenvoert; je kunt hem slechts volgen. Het schijnt dat deze laatste – misschien wel als symbool – in onze tijd weer meer belangstelling heeft. Het verloren lopen was iets van vroeger tijden, nu wil men zeker weten dat de weg ergens heen gaat, al kun je niet zien waar die heen voert.